Çocuklarda Ateş Hakkında Gerçekler
Ateş, ebeveynlerin çocuklarını acil servise götürmelerine neden olan en yaygın endişe kaynağı olmaya devam etmektedir. Ateş geleneksel olarak 38 C’nin üzerinde bir rektal (makattan) sıcaklık olarak tanımlanmıştır. Diğer vücut bölgelerinde ölçülen sıcaklıklar genellikle daha düşüktür. Ateşi tanımlama eşiği farklı bireyler arasında önemli ölçüde değişir, çünkü vücut sıcaklıkları 1 F’ye (0,556 C) kadar değişebilir. Düşük dereceli ateşler genellikle 39 C’den (102,2 F) daha az kabul edilir.
Ne Zaman Ateşten Endişelenmelisiniz?
Ateş, rektal olarak ölçüldüğünde aşırı derecede ve sürekli yüksek olmadığı sürece, 41,6 C yüksek olmadığı sürece, hayatı tehdit edici değildir. Endişe veren ateş için risk faktörleri arasında 2 yaşın altında olma (bebekler ve küçük çocuklar) veya bir haftadan fazla süren tekrarlayan ateşler bulunur. Ateş, ciddi bir hastalığın varlığını gösterebilir, ancak genellikle ateş, çoğu ciddi olmayan sıradan bir enfeksiyondan kaynaklanır. Beynin hipotalamus adı verilen kısmı vücut sıcaklığını kontrol eder. Hipotalamus, enfeksiyonla savaşmanın bir yolu olarak vücudun sıcaklığını artırır. Bununla birlikte, enfeksiyonlar dışındaki birçok durum da ateşe neden olabilir.
Çocuklarda Ateş Neden Olur?
Çocuklarda ateş nedenleri arasında şunlar vardır:
kızıl veya nadiren romatizmal ateş (her ikisi de “streptokokal boğaz” ile ilişkili) gibi bakteriyel enfeksiyonlar;
grip gibi virüs enfeksiyonları;
ilaçlar;
yasadışı ilaçlar (uyuşturucu);
ısıya maruz kalmayla ilgili hastalıklar;
alerjiler;
nadiren, juvenil romatoid artrit gibi yangısal hastalıklar.
Çocuklarda Ateş Belirtileri Nelerdir?
Ateş belirtileri ve bulguları açık veya belirsiz olabilir. Çocuk ne kadar küçükse, bulgular o kadar belirsiz olur.
Bebekler
sinirli alabilir, mızmız olabilir, uykulu olabilir, durgun olabilir, ılık veya sıcak hissedilir, normal beslenemeyebilir,
ağlayabilir, hızlı nefes alabilir, uyku veya yeme alışkanlıklarında değişiklik gösterebilir, nöbet geçirebilir.
Konuşabilen çocukların şikâyetleri
başkaları odada kendini rahat hissederken daha sıcak veya daha soğuk hissetmek, vücut ağrıları, baş ağrısı, daha fazla uyumak veya uyumakta zorluk çekmek, iştahsızlık.
Çocukta Ateş İçin Ne Zaman Doktora Gitmeli
Ateşle birlikte aşağıdakilerden herhangi biri varsa çocuğun doktorunu arayın.
Çocuk 6 aylıktan küçük (prematüre, ne olursa olsun).
Ateş kontrol edilemezse.
Çocuğun kusma, ishal veya içmemesi nedeniyle susuz kalabileceğinden şüphelenirse (örneğin, çocuğun çökmüş gözleri, bezinde kuruluk, gevşek cilt, uyandıramama vb.).
Çocuk bir doktora götürülmüş ancak şimdi daha da kötüye gidiyor veya yeni şikayetler veya bulgular gelişiyorsa.
Çocuğunuza bakmak için elinizden geleni yapmış olsanız da bazen çocuğunuzu acil servise götürmek akıllıca olur. Çocuğunuzun doktoruyla orada buluşulabilir veya çocuk acil doktoru tarafından değerlendirilip tedavi edilebilir.
Aşağıdakilerden herhangi biri gerçekleştiğinde çocuğu acil kliniğe götürün:
Ciddi endişelendiğinizde ve çocuğun doktoruyla iletişim kuramadığınızda.
Çocuğun susuz kaldığından şüphelenirseniz.
Çocuğunuz havale geçirirse.
Çocuğun mor veya kırmızı döküntüsü varsa.
Bilinç değişikliği olursa.
Çocuğun nefes alması yüzeysel, hızlı veya zor ise.
Çocuk 2 aylıktan küçükse.
Çocuğun geçmeyen bir baş ağrısı varsa.
Çocuk kusmaya devam ederse.
Çocuğunuzun karmaşık tıbbi sorunları varsa veya kronik olarak reçeteli ilaçlar alıyorsa (örneğin, iki haftadan daha uzun süre reçete edilen ilaçlar).
Çocuklarda Ateş Tanısı
Klinik veya acil servise geldikten sonra, bir hemşire çocuğun bir doktor tarafından ne kadar çabuk görülmesi gerektiğini belirleyecektir. Hemşire genellikle çok deneyimlidir ve hayatı tehdit eden bir durum ortaya çıkarsa çocuğu derhal acil servise getirecektir. Aksi takdirde, hemşire çocuğu daha az hasta olan insanların önüne, ancak en çok hasta olanlardan sonra, görünecek şekilde sıraya koyacaktır.
Doktor, sizden ve mümkünse çocuktan bir hikâye alarak çocuğu değerlendirecektir. Doktor daha sonra fizik muayene yapar ve test isteyebilir.
Göğüs röntgeni (röntgen), göğüs, akciğer veya kalpteki bazı durumların (hepsi olmasa da zatürreler dahil) teşhis edilmesi için faydalı olabilir. Doktor genellikle biri yandan, diğeri önden arkaya olmak üzere iki görüntünün alınmasını ister. Çocukta öksürük, göğüs ağrısı veya nefes darlığı görülürse doktor bu testi isteyebilir.
Kan numunesinden tam kan sayımı, elektrolitler ve kültürler alınır.
Çocuklarda küçük damarları bulmak ve girmek çok daha zordur. Çocuğun kanını almak için birden fazla girişim gerekebilir.
Tam kan sayımı (CBC) çok küçük çocuklarda bakteriyel kan enfeksiyonlarının teşhisinde faydalıdır. CBC, bir enfeksiyonun bakteriyel mi yoksa virüslere bağlımı olduğunu ve çocuğun bağışıklık sisteminin düzgün çalışıp çalışmadığını belirlemede yararlı olabileceğini önerebilir.
Kandaki elektrolit seviyeleri, sıvı kaybı ve bazı elektrolitlerin verilmesi veya diğer tedavilere ihtiyacı olup olmadığını değerlendirmek için yararlıdır. Örneğin, yüksek kan şekerini insülin ile tedavi önerebilir.
Kan örnekleri, kan dolaşımında bakteri olup olmadığını değerlendirebilir. Kan kültürü sonuçları 24 saat sürebilir ve genellikle 72 saatte tamamlanır. Kan kültürü testi anormal ise size bildirilecektir.
İdrar tahlili ve idrar kültürü için idrar alınabilir. Çocuktan steril bir kaba idrar yapması istenebilir veya idrar yakalamak için çocuğun genital bölgesine bir torba yerleştirilebilir veya mesaneye girmek ve idrar toplamak için idrar deliğine (üretra) bir kateter yerleştirilebilir.
İdrar tahlili, idrar yolu enfeksiyonlarının araştırılmasında faydalıdır ve sıvı kaybının değerlendirilmesinde yardımcı olabilir.
İdrar kültürü, idrarda bakteri olup olmadığını değerlendirmeye yardımcı olur. İdrar kültüründen sonuçlar 24-72 saat sürebilir. İdrar kültürü sonuçları anormal ise aranırsınız.
Lomber ponksiyon (omurilik de denir), beyin ve omuriliği çevreleyen beyin omurilik sıvısı (BOS) örneğini çıkarmak için küçük bir iğne kullanan bir işlemdir. Menenjit şüphesi varsa bu test yapılabilir.
Doktor bu işlem için bir onay formu imzalamanızı isteyecektir. Doktor işlemin olası komplikasyonlarını gözden geçirecektir.
Lomber ponksiyon, çocuklarda çok nadir görülen komplikasyonları olan çok güvenli bir işlemdir.
Çocuk ya yan tarafında ya da oturur ve omurilik ve omurga çevresinde akan sıvı içeren boşluğa omurga arasına bir iğne sokulur.
Sıvı laboratuvara gönderilir, burada uzmanlar BOS’ta bakterileri kontrol etmek için mikroskop kullanır.
Bir makine sıvıyı kırmızı ve beyaz kan hücreleri, glikoz ve protein varlığı açısından analiz eder.
Omurilik sıvısı kültürünün sonuçları 24-72 saat sürebilir. BOS kültür sonuçları anormal ise size bildirilecektir.
Lomber ponksiyon çoğunlukla beynin veya çevresindeki dokuların enfeksiyonu olan menenjiti kontrol etmek için yapılır.
Menenjit belirtileri ve semptomları arasında baş ağrısı, boyun tutulması, ışığa duyarlılık, bulantı ve kusma veya değişen zihinsel durum sayılabilir.
Doktor bu durumdan şüphelenirse, bu testin yapılması çok önemlidir.
Menenjit tedavi olmadan sadece birkaç saat içinde kalıcı sakatlığa veya ölüme neden olabilir.
Çocuklarda Ateş için Evde Çözümler Nelerdir?
Ateşli bir çocuk için evde bakımın üç amacı sıcaklığı kontrol etmek, sıvı kaybını önlemek ve ciddi veya hayatı tehdit eden hastalıkları izlemektir.
İlk amaç, 38.9 C’nin altındaki ateşi ilaçlarla azaltarak ve çocuğu uygun şekilde giydirerek çocuğu rahat ettirmektir. Ilık su banyosu da yardımcı olabilir, ancak saatte en fazla 10 dakika kullanılmalıdır.
Çocuğun sıcaklığını kontrol etmek için bir termometreye ihtiyaç duyulacaktır. Cam, cıva, dijital ve timpanik (kulakta kullanılır) dahil olmak üzere farklı termometre tipleri mevcuttur.
Çoğu doktor timpanik termometre önermez, çünkü klinik dışında kullanımları güvenilmezdir.
Cam termometreler iyi çalışır ancak kırılabilir ve okuma almak birkaç dakika alır.
Dijital termometreler ucuzdur ve saniyeler içinde bir ölçmeyi ve okumayı sağlar.
Bebeğin veya çocuğun sıcaklığını rektal olarak kontrol etmek en iyisidir.
Çocuğunuzu göğsünüz boyunca dizlerden aşağı doğru tutun.
Kalçaları bir elinizle yayın ve suda çözünen bir jöle ile yağlanmış termometreyi diğer elinizle 2.5 cm’den fazla olmayacak şekilde rektuma sokun.
Ağızdan nefes almayan veya yakın zamanda sıcak veya soğuk içecek tüketmemiş büyük çocuklarda ağızdan ateş ölçümü yapılabilir.
Ateşin gidişatının izlenmesi ve yazılması bir termometre ve el yapımı bir tablo kullanılarak gerçekleştirilir.
Ateşi azaltmak için parasetamol (Calpol, Parol) ve ibuprofen (Dolven, Motrin) kullanılır.
Etikette yazılı dozaj ve sıklık talimatlarını izleyin.
İlacı en az 24 saat boyunca vermeye devam etmeyi unutmayın, aksi takdirde ateş genellikle geri döner.
Çocuklarda ateşi tedavi etmek için aspirin kullanmayın, özellikle su çiçeği veya diğer viral enfeksiyonlu ateşlerde. Aspirin bazı çocuklarda karaciğer yetmezliği yapabilir. Suçiçeği tedavisinde İbuprofen kullanımı da şüphelenilmiştir.
Çocuklar, kışın bile iç mekanlarda aşırı giydirilmemelidir.
Aşırı giyme, vücudun buharlaşma, radyasyon, iletim veya konveksiyon ile soğumasını önler.
En pratik çözüm, çocuğu tek kat bir giysi giydirmek, daha sonra çocuğu bir çarşaf veya hafif bir battaniye ile örtmektir.
Ilık suda bir sünger banyosu ateşi düşürmeye yardımcı olacaktır.
Böyle bir banyo genellikle gerekli değildir, ancak ateşi daha çabuk azaltabilir.
Çocuğu birkaç inç (5-10 cm) ılık suya koyun ve vücudun, kolların ve bacakların derisini ıslatmak için bir sünger veya bez kullanın.
Suyun kendisi çocuğu soğutmaz. Suyun deriden buharlaşması çocuğu soğutur. Bu nedenle, çocuğu buharlaşmayı önleyecek ıslak havlularla örtmeyin.
Popüler halk ilaçlarının aksine, ateşi azaltmak için asla banyoya veya cilde alkol uygulamayın. Alkol genellikle çocuklar için tehlikelidir.
İkinci amaç çocuğun susuz kalmasını önlemektir. İnsanlar ateş sırasında deriden ve akciğerlerden fazla su kaybeder.
Çocuğu kafeinsiz (sade su da değil) temiz sıvılar içmeye teşvik edin. Sade su, gerekli elektrolitleri ve glikozu içermez. Diğer temiz sıvılar, tavuk çorbası, GE-ORAL ve bakkalda veya eczanede bulunan diğer rehidrasyon içecekleridir.
Çay verilmemelidir çünkü kafein içeren herhangi bir ürün gibi idrarla su kaybına neden olur ve sıvı kaybına katkıda bulunabilir.
Çocuk iyi sıvı almışsa en az dört saatte bir açık renkli idrarı idrara çıkarmalıdır.
İshal veya kusma birinin sıvı durumumun değerlendirmesini engelliyorsa tıbbi yardım isteyin.
Üçüncü amaç, çocuğu ciddi veya hayatı tehdit eden hastalık belirtileri açısından izlemektir.
Çocuğun sıcaklığını 39 C’nin (102 F) altına düşürmek iyi bir stratejidir.
Ayrıca, çocuğun yeterince temiz sıvı (su değil), tercihen GE-ORAL, temiz et suyu, zencefilli gazoz veya sade gazoz içtiğinden emin olun.
Bu koşulların her ikisi de karşılanırsa ve çocuk hala hasta görünüyorsa, daha ciddi bir sorun olabilir.
Çocuk içmeyi reddederse veya görünüm veya davranışta ilgili bir değişiklik varsa, tıbbi yardım isteyin.
Çocuklarda Ateşin Tedavisi Nedir?
Doktor çocuğun ateşinin kesin nedenini söyleyebilir veya söyleyemeyebilir.
Solunum sisteminin virüs enfeksiyonları ateşin en yaygın nedenidir. Antibiyotikler virüs enfeksiyonlarını iyileştirmez veya yardımcı olmaz ve ilaç reaksiyonları ve potansiyel olarak diğer problemleri artırır.
Doktor bakteriyel bir enfeksiyon teşhis ederse, çocuğa antibiyotik başlayacaktır.
İdrar yolu enfeksiyonları, kulak enfeksiyonları, boğaz enfeksiyonları, sinüs enfeksiyonları, cilt enfeksiyonları, mide-barsak enfeksiyonları ve zatürre evde antibiyotiklerle tedavi edilebilir.
Çocuk ağızdan antibiyotik, iğne veya her ikisini birden alabilir.
Bakteriyel menenjit olduğundan şüphelenilen çocuklar her zaman hastaneye yatırılır.
Ek olarak, doktor ateş için parasetamol (Calpol, Parol) veya ibuprofen (Dolven, Pedifen) verilmesini önerebilir.
Sıvı kaybı, ağızdan sıvılar veya damardan (IV) sıvılar verilerek tedavi edilebilir.
Çocuk kusuyorsa, bulantıyı kontrol etmek için bir ilaç enjeksiyon veya makattan fitil ile verilebilir.
Bir süre sonra ağızdan sıvılar denenecektir.
Ateşi düşürdükten, sıvı kaybını tedavi ettikten ve ciddi bakteriyel enfeksiyonlar dışlandıktan sonra çocuğun durumu düzelirse, doktor muhtemelen evde daha fazla bakım ve izleme için çocuğu acil servisten taburcu edecektir.
Çocuklarda Ateş Takibi Nedir?
Genellikle, acil servis doktoru önümüzdeki 24-48 saat içinde bir görüşmede bulunulmasını veya çocuğun kendi doktorunu görmesini veya acil servise gelmesini isteyecektir.
Çocuğun durumu evde veya hastanede takip edilebilir.
Acil serviste doktor tarafından verilen herhangi bir tedavi etkililik açısından izlenmelidir.
Çocuğunuz için yapılan testler ve kültürler hakkında bilgi ve gerekirse takip talimatları alınmalıdır.
Çocuklarda Ateşi Nasıl Önlerim?
Ateşe neden olan birçok hastalığın önlenmesi kişisel ve evsel hijyene bağlıdır.
Virüs ve bakterilerin yayılmasını önlemek için şu stratejileri kullanın:
Ellerinizi su ve sabunla yıkayın.
Hapşırırken ve öksürürken ağzınızı ve burnunuzu kapatın.
Yiyecekleri temiz elle tutun.
Çocuğunuzu uygun şekilde aşılattırın (bkz. Pediyatrik aşı programı).
Meyve ve sebzeleri içeren sağlıklı bir diyet yapın.
Yeterli uyutun.
Çocuklarda Ateşin Gidişatı Nedir?
Ateşi olan bir çocuğun gidişatı mükemmeldir.
Ateşe neden olan hastalıkların çoğu üç ila yedi gün sürer.
Bazen bakteriyel enfeksiyonların tedavisi evde başarısız olur ve çocuğun hastaneye yatırılması gerekir.
Menenjit ve bakteriyel kan enfeksiyonları, çok daha yaygın olan virüs enfeksiyonlarından çok daha ciddi bir gidişata sahiptir.
Kaynak: https://www.emedicinehealth.com/fever_in_children/article_em.htm
